Emerytura, renta w Polsce i w USA? Propozycja ustawy „Sprawiedliwe Social Security” w Kongresie

Przypomnienie o WEP

Windfall Elimination Provision (WEP) – klauzula eliminująca nadmierne świadczenia – powoduje stosowanie mniej korzystnej formuły naliczania świadczeń Social Security dla odbiorców dwóch emerytur albo rent inwalidzkich. Klauzula ta, dodana do Social Security Act w roku 1983, dotyczy osób, które wypracowały emeryturę czy rentę inwalidzką Social Security, oraz drugą emeryturę czy rentę inwalidzką w innym systemie ubezpieczeń społecznych, takim jak polski ZUS czy KRUS. WEP powoduje znaczną redukcję amerykańskich świadczeń, przeważnie w wysokości połowy wartości drugiej emerytury, ale niekiedy więcej. WEP dotyka nie tylko imigrantów, lecz ponad 1.8 miliona Amerykanów: pracowników federalnych ubezpieczonych przez Civil Service Retirement System (CSRS), czyli pracowników różnych administracji stanowych, powiatowych i municypalnych w 26 stanach – przede wszystkim nauczycieli, policjantów, strażaków i kolejarzy. WEP nie obejmuje rent rodzinnych ani pension plans – emerytur wypłacanych przez zakłady pracy czy związki zawodowe.

Government Pension Offset (GPO) to fragment ustawy o Social Security, który powoduje redukcję o dwie trzecie rent małżeńskich dla rządowych pracowników. W sumie około 9 milionów pracowników i członków ich rodzin w USA dotkniętych jest przez WEP albo/i GPO.

Dlaczego WEP jest krzywdzący

Formuła naliczająca wysokość emerytur czy rent disability Social Security powoduje subsydiowanie świadczeń osobom ubogim, czyli tym, których średnie waloryzowane zarobki z 35 lat są niskie. Ale na przykład nauczyciel ma średnie zarobki niskie nie dlatego, że był biedny, lecz dlatego, że część swojej kariery spędził pracując poza systemem SSA, a średnie zarobki liczone mu są mimo to z 35 lat. WEP ma na celu wyeliminowanie tych „niezamierzonych korzyści”, ale nie robi tego sprawiedliwie. Oto dlaczego:

WEP redukuje małe emerytury nieproporcjonalnie bardziej niż większe, gdyż pomniejsza świadczenia Social Security o około połowę wartości emerytury polskiej albo o połowę emerytury amerykańskiej, w zależności od tego, co jest mniejsze (maksymalnie do $498 miesięcznie w roku 2021). Taka sama kwota odejmowana jest od małej jak i dużej emerytury. Na przykład, gdy emerytura ZUS wynosi 400 dol., redukcja o 200 dol. dla kogoś, kto ma 2,000 dol. emerytury Social Security wynosi tylko 10 proc., ale stanowi aż 40 proc. emerytury małej wynoszącej 500 dol.

WEP jest eliminowany tylko zamożniejszym – osobom legitymującym się 30-letnim stażem ze „znaczącymi zarobkami” (substantial earnings, w roku 2021 – 26,550 dol., patrz broszura Windfall Elimination Provision, www.ssa.gov/pubs/EN-05-10045.pdf). Ale wielu imigrantów zarabia mniej, szczególnie na początku swojej amerykańskiej drogi, i nawet jeżeli pracowali długo, nie są w stanie uzbierać trzydziestu lat ze znaczącymi zarobkami na potrzeby eliminacji WEP.

I tak powstało zjawisko absurdalne: dla bogatych redukcja WEP jest stosunkowo mała i do uniknięcia przez przepracowanie 30 lat. Dla biedniejszych – odwrotnie: nie dość, że WEP nieproporcjonalnie dotkliwie obcina ich niewielkie emerytury, to jeszcze ich skromne lata pracy nie są uwzględniane do eliminacji tej klauzuli.

„Gwarancja WEP” jest nieprawdą

Social Security Administration zapewnia, że redukcja z tytułu WEP jest limitowana, co nazywa „Gwarancją WEP” („WEP Guarantee”). W broszurze pt. „Windfall Elimination Provision” (www.ssa.gov/pubs/EN-05-10045.pdf) jest napisane: „Prawo chroni cię, jeśli otrzymujesz niską emeryturę. Nie zmniejszymy twojego świadczenia z Social Security o więcej niż połowę twojej emerytury, od której nie płaciłeś składek na Social Security”. Ci, którzy w to uwierzą, bywają bardzo zaskoczeni. „Gwarancja WEP” nie jest prawdziwa z następujących powodów:

• Im bardziej pracownik opóźnia przejście na spoczynek, tym bardziej rośnie jego redukcja WEP, czasami sięga 60-70 proc. dla pracujących do 70-go roku życia przy znacznej inflacji (mierzonej przez Cost of Living Adjustment – COLA). Górny pułap WEP wynosi 50 proc. polskiej emerytury tylko dla tych, którzy zaczynają brać emeryturę w wieku 62 lat.
• Pary małżeńskie są podwójnie karane, bo WEP pracownika obcina jego emeryturę, a przez to uszczupla rentę małżeńską, która stanowi połowę emerytury pracownika.
• Osobie na emeryturze redukcja WEP nie bywa przeliczana ani eliminowana, nawet jeżeli nadal kontynuuje ona pracę, ale nie osiągnie 30 lat ze znaczącymi zarobkami. Tylko przy zaliczeniu 30 lat ze znaczącymi zarobkami emerytura może być emerytowi przeliczona i WEP zniesiony. Zabraknie ci jednego dolara w jednym roku – WEP pozostanie na pierwotnym poziomie z dnia przejścia na spoczynek.
• WEP nigdy nie jest przeliczany w celu uwzględnienia wahań kursów walut. Wielu polskich imigrantów przeszło na emeryturę, gdy stosunek złotego do dolara był dwa do jednego – o połowę mniejszy niż obecnie, co skutkuje dwukrotnie wyższą redukcją WEP do końca ich życia.

Kwestie te wyjaśnione są dokładnie w książce „WEP: Jak walczyć z redukcją Social Security dla Polaków”.

Propozycja ustawy „Sprawiedliwe Social Security” w Kongresie

Jak widać, klauzula WEP jest dyskryminująca i niesprawiedliwa, a do tego Social Security Administration wprowadza opinię publiczną w błąd co do „Gwarancji WEP”.

W styczniu tego roku Republikanin Rodney Davis przedłożył w Kongresie propozycję ustawy H.R.82 – Social Security Fairness Act of 2021 (Ustawa o Sprawiedliwym Social Security), która ma wyeliminować Government Pension Offset (GPO) i Windfall Elimination Provision (WEP) z obecnej Ustawy o Social Security (Social Security Act). Propozycja ta została przekazana do kongresowej komisji Ways and Means Committee i do tej pory nic się z nią nie dzieje. Jej losy można śledzić na sieci: https://www.congress.gov/bill/117th-congress/house-bill/82

22 kwietnia Senator Sherrod Brown, Demokrata z Ohio wniósł podobną propozycję, która nazywa się S.1302 – A bill to amend title II of the Social Security Act to repeal the Government pension offset and windfall elimination provisions. Po jej dwukrotnym przeczytaniu, propozycja została przekazana do Komisji Finansowej Senatu (patrz https://www.congress.gov/bill/117th-congress/senate-bill/1302).

Social Security Fairness Act to nic nowego, bo proponowany był w przeszłości wielokrotnie. Nigdy nie wzbudzał wśród Kongresmanów entuzjazmu, bo przyczyniłyby się do powiększenia deficytu systemu Social Security, którego budżet i tak jest nadwyrężony.

Rola organizacji

Aby zmienić przepisy, trzeba naciskać na naszych polityków w Washingtonie. Skoro WEP i GPO dotykają 1/3 nauczycieli i 1/5 urzędników państwowych, siłą napędową większości akcji są organizacje pracowników służb cywilnych, między innymi organizacja nauczycieli – National Educators Association. Stworzyli oni witrynę https://ssfairness.org, poświęconą zwalczaniu WEP i GPO. Polonia powinna się do nich przyłączyć. Dotychczas polonijne organizacje działały, to prawda, ale na własną niewielką skalę. Na przykład Oddział KPA z Missouri od kilku lat zachęca inne oddziały KPA i całą Polonię do słania apeli do Kongresmanów i Senatorów. Właśnie tego nam potrzeba, ale z większym zamachem.

Drogą do zniesienia krzywdzącej klauzuli WEP jest połączenie sił z Amerykanami. Cała Polonia poprzez swoje organizacje powinna aktywnie poprzeć akcję Social Security Fairness („Sprawiedliwe Social Security”). Z amerykańskimi pracownikami resortu publicznego jest nam przecież po drodze!

Co może zrobić każdy z nas

Ostatnio wśród organizacji polonijnych powstała inicjatywa zjednoczenia się wokół wspólnego celu, jakim jest uchylenie WEP. Żeby to osiągnąć należy poprzeć list owych organizacji (patrz załącznik), do wszystkich Senatorów i Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych, żądający uchylenia WEP (repeal of WEP). Namawiajmy swoje organizacje polonijne do przyłączenia się do akcji poprzez wypełnienie DEKLARACJI POPARCIA AKCJI (deklaracja dostępna na linku) https://pacmissouri.org/contact-us/actions-support-declaration

Oprócz tego, swoją cegiełkę może dołożyć każdy z nas. Przyłączmy się do akcji Sprawiedliwe Social Security (Social Security Fairness), wywierajmy nacisk na swoich polityków żądając od nich poparcia ustawy H.R. 82, Congress 117, Social Security Fairness Act of 2021. W tym celu można wykorzystać list do Kongresu zamieszczony na sieci: https://poradniksukces.com/wp/pomoz-uchylic-wep/

Również warto odwiedzić https://ssfairness.org wpisać się na listę adresową, a dostawać będziemy wiadomości o rozwoju sytuacji o WEP. Organizatorzy chcą, żeby osoby popierające akcję pisały i dzwoniły do swoich reprezentantów w Washingtonie. Każdy z nas może przysłużyć się sprawie.

Elżbieta Baumgartner